Cóż mnie łączy z Żydami? Niewiele mnie łączy nawet z samym sobą – ironicznie miał powiedzieć Kafka, urodzony w Czechach, piszący i mówiący po niemiecku, żydowskiego pochodzenia. Powaga tego stwierdzenia wskazującego na brak stabilnej tożsamości i wyobcowanie, nie tylko z jakiejkolwiek wspólnoty, ale także z samego siebie i z własnego ciała, warta jest jednak podważenia, nawet jeśli nie wszyscy podejrzewają Kafkę o poczucie humoru. Być może zdanie otwierające Przemianę – gdy Gregor Samsa obudził się pewnego ranka z niespokojnych snów, stwierdził, że zmienił się w łóżku w potwornego robaka (przeł. Juliusz Kydryński) – nie jest zapowiedzią „kafkowskiej” tragedii, ale gorzko-słodkiego początku. 

Wykład nie jest studium kafkologicznym, ale wyprowadzonym z kilku Kafkowskich obrazów komentarzem do współczesnych propozycji, w których na nowo definiowana jest podmiotowość – jako płynna, niestabilna, z istoty nieskończona, a na dodatek pozbawiona ciężaru, bo nie wymagająca sukcesu w jej performowaniu. Osoby krytyczne i badawcze – i zarazem praktykujące tożsamości – takie jak Muñoz, Preciado czy Halberstam dowodzą, że tożsamości nie ma, dlatego może być przyjemnością. 

Iwona Kurz – krytyczka i historyczka kultury, profesorka w Instytucie Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Zajmuje się historią nowoczesnej kultury polskiej w perspektywie wizualnej, pamięcią wizualną oraz problematyką ciała i gender. Stale współpracuje z „Dwutygodnikiem”. Więcej: https://ikp.uw.edu.pl/dr-hab-iwona-kurz/