Kofman. Podwójne wiązanie
Katarzyna KalwatCzas trwania: 2 h 15 min (bez przerwy)
Ostrzeżenia dot. treści: temat wojny, wulgaryzmy, papierosy, seks, nagość, temat śmierci samobójczej, opisy przemocy w tym przemocy wobec dzieci

Czas trwania: 2 h 15 min (bez przerwy)
Ostrzeżenia dot. treści: temat wojny, wulgaryzmy, papierosy, seks, nagość, temat śmierci samobójczej, opisy przemocy w tym przemocy wobec dzieci
Sarah Kofman – francuska filozofka, eseistka, profesorka Sorbony, związana z nurtem dekonstrukcjonizmu – była bliską współpracowniczką Jacques’a Derridy i Gilles’a Deleuze’a. Jednak mimo imponującego dorobku naukowego obejmującego filozofię, sztukę, psychoanalizę, literaturę i feminizm, nigdy nie zdobyła należnego jej miejsca w gronie najwybitniejszych postaci światowej filozofii.
Analizując dzieła uznanych filozofów i poszukując w nich tego, co zostało stłumione, Kofman żartobliwie mówiła, że jej biografia to w istocie bibliografia. Ważnym elementem jej pracy był jednak pionierski gest wprowadzenia kobiecej perspektywy do wielkich, męskocentrycznych systemów filozoficznych.
Kofman napisała wiele książek i niezliczone artykuły, ale dopiero pod koniec życia odważyła się opowiedzieć o sobie. O swoim dzieciństwie, rozpiętym między dwiema ulicami i dwiema matkami: biologiczną, żydowskiego pochodzenia, oraz przybraną, Francuzką, u której ukrywała się podczas wojny. To symboliczne „krążenie” między rue Ordener – kojarzoną z jej żydowską tożsamością, a rue Labat – związaną z procesem asymilacji, stało się źródłem jej wewnętrznego konfliktu tożsamościowego. Kofman, już jako dorosła filozofka, opisała swoje doświadczenia z dystansem, jaki zdobyła wobec przeszłości. Sztuczna, wytworzona na lata tożsamość nie tylko pozwoliła jej przetrwać wojnę i uniknąć śmierci, ale także umożliwiła refleksję nad tym, co najgłębiej tkwiło w jej własnym „ja”.
Zjawisko autokreacji, rozważane zarówno jako temat w sztuce, jak i jako mechanizm przemian społecznych, stanowi klucz do zrozumienia uwarunkowań postmedialnego społeczeństwa. Otwiera przestrzeń do analizy tego, co jawne i co ukryte. Być może właśnie na to wskazuje Kofman w swoim ostatnim eseju „Lekcja anatomii”, sugerując, że wyuczone schematy widzenia w sztuce odciągają nas od tego, co autentycznie bolesne i zmuszają do skupienia się na tym, co umowne i łatwiejsze do zniesienia. Pozorne mechanizmy odsłaniania mogą w rzeczywistości działać jako nieświadoma strategia ukrywania. Przyglądając się osobistej historii Kofman, powinniśmy zadać sobie pytanie: na co właściwie patrzymy i kogo tak naprawdę widzimy?
Całe życie obchodzę,
wydaję na taksówki,
by omijały rue Ordener i rue Labat
szerokim łukiem,
a zwłaszcza łączącą je rue Marcadet,
ta jest najgorsza,
czy słyszysz to, co ja: Mar-cadet, kosz-mar?
to nie przypadek, Alexandre, że między te dwie ulice
wcisnęła się ta sylaba, posłuchaj:
MAR-cadet, kosz-MAR! Dlatego
omijam od kilkudziesięciu lat
rue Ordener i rue Labat,
dopłacam do tych objazdów, całe życie za to płacę,
już dość.
— Janusz Margański, Monika Muskała (fragment scenariusza)
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego
Dodatkowe oświetlenie do spektaklu zapewniła firma Cinelight
Aktorzy i aktorki
-
Ewa Dałkowska
Ewa Dałkowska
-
Małgorzata Hajewska-Krzysztofik
Małgorzata Hajewska-Krzysztofik
-
Maja Ostaszewska
Maja Ostaszewska
-
Jacek Poniedziałek
Jacek Poniedziałek
Gościnnie występują
- Maria Maj
- Alicja Strojek
- Emilia Mytkowska
Informacje
Reżyseria: Katarzyna Kalwat
Obsada: Ewa Dałkowska / Maria Maj, Małgorzata Hajewska-Krzysztofik, Maja Ostaszewska, Jacek Poniedziałek oraz Alicja Strojek / Emilia Mytkowska / Nina Żubrowska
Tekst: Janusz Margański, Monika Muskała
Sceniczne opracowanie tekstu: Monika Muskała
Scenografia: Zbigniew Libera
Muzyka: Wojtek Blecharz
Reżyseria światła, zdjęcia do filmu: Marcin Koszałka
Kostiumy: Katarzyna Kalwat, Saskia Hellmann
Konsultacja choreograficzna: Igor Shugaleev
Opracowanie architektoniczne koncepcji scenografii i jej realizacja wizualna: Saskia Hellmann
Instrumentalistka: Kamila Wąsik-Janiak / Katarzyna Duda
Inspicjentka: Marta Śmierzchalska
Asystentka reżyserki: Maja Wisła-Szopińska
oraz ► zespół teatru
Koprodukcja: Nowy Teatr, Festiwal Nowe Epifanie/Centrum Myśli Jana Pawła II
Premiera spektaklu odbędzie się 10 kwietnia 2025 roku podczas 16. edycji Festiwalu Nowe Epifanie.
Festiwal dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
Dodatkowe oświetlenie do spektaklu zapewniła firma Cinelight.
Autorzy scenariusza dziękują Karoline Feyertag – biografce Sary Kofman – za rozmowy i inspirację.
W spektaklu zacytowano następujące utwory:
Roland Barthes Stek i frytki
Simone de Beauvoir Druga płeć w przekładzie Gabrieli Mycielskiej i Marii Leśniewskiej
W spektaklu wykorzystano fragmenty następujących utworów muzycznych:
Ludwig van Beethoven VII Symfonia A-dur, Allegretto
Wojtek Blecharz Field 6. Dream Notes for 8 performers
Wojtek Blecharz Liminal Studies for String Quartet
Licencja na korzystanie z utworów została udzielona przez Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.
Media
- Podwójne życie Sary Kofman, z Katarzyną Kalwat rozm. Michał Sowiński, Tygodnik Powszechny nr 6/2025
- Kim była Sarah Kofman?, z autorami scenariusza, Januszem Margańskim i Moniką Muskałą rozm. Jagoda Gawliczek, Magazyn Going. MORE, 30 marca 2025
- Maja Ostaszewska w nowym spektaklu wciela się w filozofkę. Kim była Sarah Kofman?, z Mają Ostaszewską i Katarzyną Kalwat rozm. Anna Sańczuk, Vogue.pl, 1 kwietnia 2025
- Wiktoria Tabak, Maja Ostaszewska gra tu tak, że mam ciarki, a czasem i łzy w oczach, Gazeta Wyborcza, 14 kwietnia 2025
- Rafał Turowski, Kofman. Podwójne wiązanie, rafalturow.ski/teatr, 14 kwietnia 2025
- Michał Centkowski, Kto się boi Sarah Kofman?, „Vogue” nr 4/2025
- Adrianna Wolińska, Kim jest Sarah Kofman?, "Teatr" 4/2025
- Małgorzata Budzowska, Kamienie w ustach. To, "Czas kultury" nr 9/2025
- Malwina Kiepiel, Tego wiązanie nie da się rozsupłać, "Teatr dla Wszystkich", 8 maja 2025
- Ewa Bąk, Okiem Widza: Kofman. Podwójne wiązanie, okiem-widza.blogspot.com, 16 czerwca 2025
- "Teatr" Najlepsze spektakle sezonu
Zobacz także
-
Threesome/Trzy
Teatr / Taniec
11–15.07Threesome/Trzy
-
SOLAR: Lato w Nowym Teatrze
Akcje
11–18.07SOLAR: Lato w Nowym Teatrze
-
Generation After 9. Showcase
04–06.09
Generation After 9. Showcase
-
NarcoSexuals
Teatr
19–21.09NarcoSexuals